Добровольная и обязательная милостыня (саадака и закят): понятие и практика у болгарских мусульман (помаков)


Galina Lozanova

DOI: http://dx.doi.org/10.24848/islmlg.05.1-2.22

Полный текст:

PDF

Аннотация


В статье рассматриваются религиозные предписания и практики, сохранившиеся в традиционной культуре помаков, в связи с двумя основными видами милостыни в исламе: добровольной милостыней – садака и институционализированной милостыней – закят. В основе исследования лежат устные рассказы мусульман, большая часть которых была записана автором в конце 1990-х гг. Они отражают состояние Мусульманских благотворительных институтов на протяжении почти ста лет – от присоединения Родопских гор к территории Болгарии до конца ХХ века.


Ключевые слова


мусульмане Болгарии; помаки; мусульманская благотворительность; садака; закят

Литература


Алексиев, 1999 — Алексиев Б. Новата джамия в с. Чепици // Съдбата на мюсюлманските общности на Балканите. Т. IV. Ислям и култура. Изследвания. София, 1999.

Гуревич, 1972 — Гуревич А. Я. Категории средневековой культуры. М., 1972.

Даскалова-Перковска, Добрева, Коцева, Мицева, 1994 — Даскалова-Перковска, Л., Добрева Д., Коцева Й., Мицева Евг. Български фолклорни приказки. Каталог. VII «Св. Кл. Охридски». София, 1994.

Иванова, 2003 — Иванова Св. Християнска и мюсюлманска благотворителност по българските земи, ХVІ—ХVІІІ в. (документи, участници, институции) // Исторически студии 5. Дарителство и взаимопомощ в българското общество (ХVІ — началото на ХХ в.). София, 2003.

Коран — Коран / Пер. с араб. акад. И.Ю. Крачковского. М., 1991.

ЛАА — Личный архив автора.

Лозанова, 1996 — Лозанова Г. Деца и ислям // Български фолклор. 1996, № 3–4 («Ислям и народни традиции» — 1).

Мец, 1996 — Мец А. Мусульманский ренессанс. М., 1996.

Шиммель, 1999 — Шиммель А. Мир исламского мистицизма. М., 1999.

Al-Adab — Al-Bukhari. Al-Adab al-Mufrad, http://bewley.virtualave.net/AdabMufrad. html

Benthall, 1999 — Benthall J. Financial Worship: The Quranic Injunction to Almsgiving // The Journal of the Royal Anthropological Institute. Vol. 5. March, 1999. No. 1.

Calder, 2006 — Calder N. Zakat in Imami Shi`i Jurisprudence, from the Tenth to the Sixteenth Century A.D. // The Development of Islamic Ritual. Еd. G. Hawting. The Formation of the Classical Islamic World. Vol. 26. Ashgate Variorum, 2006.

Dean, Khan, 1997 — Dean H., Khan, Z. Muslim Perspectives on Welfare // Journal of Social Policy. 1997, vol. 26, no 2.

Harmsen, 2007 — Harmsen E. Islam, Civil Society and Social Work. Muslim Voluntary Welfare Associations in Jordan between Patronage and Empowerment. Doctoral Thesis. Utrecht University, 2007.

Hasan, 2006 — Hasan S. Muslim Philanthropy and Social Security: Prospects, Practices and Pitfalls. A Paper Presented at the 6th ISTR Biennial Conference, Bangkok, 9–12 July 2006. http://www.istr.org/conferences/bangkok/WPVolume/Hasan.Samiul.pdf

Hawting, 2006 — Hawting G. Charity, Orphans and Foundlings in the Pre-modern Islamic World, 2006.

Hughes, 1895 — Hughes Th. P. A Dictionary of Islam. L., 1895.

Al-Ghazali, 2007 — The Revival of the Religious Sciences (Ihya’ ‘Ulum al-Din). Mawlana Fazil Karim’s English Translation (from the Urdu Translation). Vol. I. 2007.

Imber, 1997 — Imber C. Ebu’s-su’ud. The Islamic Legal Tradition. Stanford, California: Stanford University Press, 1997.

Ivanova, 2005 — Ivanova S. Muslim Charity Foundations (Vakf) an the Models of Religious Behaviour of Ottoman Social Estates in Rumeli (Late 15th–19th C.) // Islam am Balkan (Hg. Marlene Kurz). Wiener Zeitschrift. S. Jahrgang 2005. Heft 2.

Jeffery, 1938 — Jeffery A. The Foreign Vocabulary of the Qur’an. Baroda, Oriental Institute, 1938.

Khan, 2000 — Khan M. W. The Concept of Charity in Islam. http://www.jammu-kashmir.com/insights/insight20000330a.html

Muwatta’ — Imam Malik ibn Anas. Al-Muwatta’. http://bewley.virtualave.net/muwcont.html.

Nöldeke, 1910 — Nöldeke Th. Neue Beiträge zur semitischen Sprachwissenschaft. Strassburg, 1910.

Al-Qaradâwî — Al-Qaradâwî, Y. Fiqh al-Zakâh. A Comparative Study of Zakah Regulations, and Philosophy in the Light of Qur’an and Sunnah. Vol. 2, Jeddah. http://monzer.kahf.com./books/english/fiqhalzakah_vol2.pdf

Sahih Bukhari — Al-Bukhari. Al-Jami al-Sahih. Translation of Sahih Bukhari. Translator: M. Muhsin Khan. http://www.usc.edu/dept/MSA/fundamentals/hadithsunnah/bukhari/sbtintro.html

Sahih Muslim — Sahih Muslim. Being Traditions of the Sayings and Doings of the Prophet Muhammad as Narrated His Companions and Compiled under the Title Al-Jami’-Us-Sahih by Imam Muslim. Rendered into English by ‘Abdul Hamid Siddiqi with Explanatory Notes and Brief Biographical Sketches of Major Narrators. http://www.isna.net/library/hadith/muslim/default.asp

Sunan Abu-Dawud — Partial Translation of Sunan Abu-Dawud. Translator: Prof. Ahmad Hasan. http://www.usc.edu/dept/MSA/fundamentals/hadithsunnah/abudawud/satintro.html

Snouck Hurgronje, 2006 — Snouck Hurgronje C. On the Institution of Zakāt // The Development of Islamic Ritual. Еd. G. Hawting. The Formation of the Classical Islamic World. Vol. 26. Ashgate Variorum, 2006.

Torrey, 1933 — Torrey Ch. C. The Jewish Foundation of Islam. N.Y.: Jewish Institute of Religion Press, 1933.

Weir, T. H. [A. Zysow], 1995 — Sadaka // Encyclopaedia of Islam. New Edition. Vol. VI



DOI: http://dx.doi.org/10.24848/islmlg.05.1-2.22